تغییرات سطح سرمی فنی‌توئین در پروفیلاکسی تشنج‌های بیماران ترومایی سر

مقدمه: آسیب‌های تروماتیک مغزی یکی از شایع‌ترین علل شناخته شده تشنج بوده و حدود 10% بیماران با ترومای شدید و متوسط سر دچار تشنج می‌شوند. فنی‌توئین یک داروی ضد تشنج است که به طور گسترده برای پیشگیری از تشنج در بیماران ترومایی تجویز می‌گردد. این دارو حتی در غلظت‌های درمانی نیز دارای فارموکینیتیک غیرخطی بوده و تجویز آن نیازمند پایش مداوم سطح پلاسمایی دارو و تنظیم دوز است. هدف:‌ هدف از این مطالعه بررسی تغییرات سطح سرمی فنی‌تویین در بیماران ترومایی سر بستری درمرکز آموزشی درمانی پورسینای رشت، به منظور تعیین دقیق‌تر دوز مصرفی دارو جهت رسیدن به سطح پروفیلاکتیک می‌باشد. مواد و روش‌ها: طی یک مطالعه توصیفی- مقطعی 90 بیمار بستری در بخش ترومای بیمارستان پورسینا مورد بررسی قرار گرفتند. سطح سرمی فنی‌توئین در روزهای اول، سوم و هفتم پس از بستری با استفاده از کیت‌های RAN DOX اندازه‌گیری و سپس نتایج با استفاده از نرم‌افزار SPSSنسخه 16 بر اساس روش Repeated ANOVA (آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری) و Chi square test مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج: از میان 90 بیمار بررسی شده، 79 بیمار مرد (7/87%) و 11 بیمار زن (3/12%) بودند. میانگین سنی مردان 6/15±3/36 و میانگین سنی زنان 16±7/41 بود. تغییرات سطح سرمی فنی‌توئین در روز اول، سوم و هفتم به ترتیب 49/4±3/7، 3±8/14 و 2/4±9/21 یک سیر صعودی داشته و از لحاظ آماری معنادار بوده است (01/0>p). ولی میزان فنی‌توئین به تفکیک جنس در زمان‌های مورد بررسی دارای تغییرات یکسان بوده و مقادیر آن از لحاظ آماری معنادار نبوده است. اما روند تغییرات فنی‌توئین برحسب گروه های سنی یکسان نبوده و توزیع فراوانی سطح آن در زمان‌های مورد بررسی (روز اول، روز سوم و روز هفتم) از لحاظ آماری معنادار بوده است (05/0>p). سطح سرمی فنی‌توئین در 24 ساعت اول در 6/75% بیماران به سطح درمانی نرسید. میانگین سطح سرمی فنی‌توئین در روز سوم در سطح درمانی بود و تنها در 5% از بیماران سطح سرمی فنی‌توئین به سطح درمانی نرسید (05/0 ≤p). میانگین سطح سرمی فنی‌توئین در روز هفتم در بیش از نیمی از بیماران mg/dl 30-20 بوده و در این مرحله از اندازه‌گیری، کلیه بیماران به سطح درمانی رسیدند (05/0 ≤p). نتیجه‌گیری: استفاده از فنی‌توئین به دلیل دامنه محدود درمانی این دارو و فارماکوکینیتیک خطی آن نیازمند مونیتورینگ دقیق می‌باشد زیرا نوسانات غلظت دارو می‌تواند منجر به ایجاد مسمومیت یا فقدان اثربخشی دارو گردد و باید دقت بیش‌تری در تجویز این دارو با توجه به جنس، سن و مقدار دوز مورد نیاز صورت گیرد.